جمال ثاقب
بعد از کودتای ۷ثور سال ۱۳۵۷ مذهب زده گی چون خوره به جان افراد و تشکیلات جنبش دموکراتیک نوین افتاد و هر روز بیشتر از روز قبل تار و پود این جنبش را فراگرفت چنان که از صدر تا ذیل از این پدیده شوم در امان نماندند.
با توجه به این که در جامعه مذهبی افغانستان از یک طرف علیه حزب دموکراتیک خلق از مذهب باید بهره می گرفت و از جانب دیگر این باور که مذهب سیاسی را جز از طریق آیات و حدیث نمیتوان به حاشیه راند٬ سبب ترغیب افراد به فراگیری آیات و احادیث گردید که بیشر هم آیات مکی را گویا برازنده یافتند. آیات مکی در زمانی است که دین اسلام اقتدار لازم جهت سرکوب قبایل دیگر را نداشت و جنبه نسبتا مسالمت آمیزتری دارد. این چنین بود که تلاش ها و نشست ها جهت وحدت و قیام مشترک همراه با تشکیلات مذهبی نسبتا معتدل آغاز گردید که سرآغاز این تفکر پوپولیستی واقعه دردناک ۱۴ ماه اسد سال ۱۳۵۸ بالاحصار کابل بود. با وجود اختلاف دیدگاهی که با گروه انقلابی٬ بعدها سازمان رهایی٬ دارم اتهام کودتاچی بودن را بر گروه انقلابی نه تنها غیر شرافت مندانه بلکه خیانت به جان باختگان واقعه ۱۴ ماه اسد سال ۱۳۵۸ بالاحصار می دانم. این یک قیام عمومی بود که همه تشکیلات برخواسته از شعله جاوید به شمول تشکیلات مذهبی شیعه در راه اندازی آن٬ متحد گردیده بودند. نقشه قیام به ابتکار گروه انقلابی در مدت دو ماه شکل گرفته بود و برای نگارنده هم که عضویت گروه انقلابی را نداشتم وظیفه ای سپرده بودند.
نوشته ها در مورد واقعه ۱۴ اسد۱۳۵۸ بالاحصار کابل را دارای نواقص بسیار یافتم. با وجودی که گروه انقلابی مسوولیت حادثه بالاحصار کابل را پذیرفت اما پذیرفتن مسوولیت به تنهایی کافی نبود. برای اینکه تشکیلات بورژوا دموکراتیک در آینده مرتکب همچو اشتباهی نمی گردید باید اشتباه را در میافتند و به نقد جدی آن می پرداختند تا از تکرار چنین اشتباهی در آینده جلوگیری می گردید. کاری که هرگز صورت نگرفت.
کسانی که اشتباه خود را به هر دلیل کتمان کردند غافل از این بودند که اتهام بزرگ تر کودتاچی بودن را متقبل می گردند. همچنان کسانی که معلومات کافی در این مورد ندارند نباید غیر مسوولانه بنگارند و اتهام وارد کنند. این جفای بزرگ به جانباخته گان قیام ۱۴ ماه اسد ۱۳۵۸ واقعه بالاحصار می باشد که قهرمانانه رزمیدند. یادشان گرامی .
جزییات در مورد واقعه بالاحصار مسکوت گذاشته شد. حتا در داخل سازمان رهایی بخش مردم افغانستان هم کمتر کسی در مورد جزییات واقعه بالاحصار معلومات کافی دارد و البته آنانی که معلومات داشتند مهر سکوت بر لب زدند.
مدت دو ماه قبل از قیام ۱۴ ماه اسد ۱۳۵۸ تلاش ها جهت یک قیام سرتاسری در شهر کابل آغاز گردیده بود که تعدادی از تشکیلات سیاسی موجود آن وقت به شمول گروه انقلابی خلق های افغانستان و سازمان آزادی بخش مردم افغانستان که تقریبا یک ماه از ایجادش می گذشت و این جانب هم عضویت آن را داشتم در این تلاش ها شرکت داشتند و نشست هایی را در چنداول همراه با تشکیلات سیاسی- مذهبی شیعه انجام دادند.
گزارش این نشست ها از طرف زنده یاد معلم نجیب کاویانی در هر جلسه کمیته کادرها ارایه می شد. برای نگارنده که از باشنده گان همان محل بودم و شناخت وسیع از منطقه و مردمان آن داشتم دو روز قبل از آغاز قیام در شور بازار مقابل دواخانه وطن وظیفه ای داده شده بود. شفر و مشخصات تعین گردیده بود و قرار بود که سلاح و مهمات به غنیمت گرفته شده از بالاحصار به دسترس ما گذارده شود .
همان روز ۱۴ ماه اسد قبل از آغاز قیام هنوز هوا کامل روشن نگردیده بود و من از خواب بر نخواسته بودم که درب منزل به صدا در آمد. مادرم درب را گشود و خبر آورد که رفیق تو است. رفتم جلو درب٬ زنده یاد معلم نجیب کاویانی بود٬ تعارف کردم بیاید داخل وی گفت وقت ندارم باید به دیگران هم خبر دهم که فرد ارتباطی ما در ریاست اگسا شب خبر آورده که نقشه قیام از طرف یکی از افراد حزب حرکت شیخ آصف محسنی افشا گردیده. قیام صورت نمی گیرد٬ تشکلات دیگر هم در جریان هستند.
اما بر خلاف گفته وی قیام در بالاحصار آغاز گردید. نمی دانستیم چرا چنین شد٬ مگر قیام سراسری شهر کابل فسخ نگردیده بود.
در جلسه کادرها در مورد حادثه بالاحصار که تعدادی از بهترین رفقای گروه انقلابی تا پای جان با از خود گذری و شجاعت رزمیده و قربانی دادند٬ جویای معلومات شدیم٬ زنده یاد معلم نجیب کاویانی در مورد عدم تنظیم درست ارتباط ستاد رهبری قیام٬ با رفقای داخل بالاحصار گفت: فردی که موظف بود تا خبر فسخ قیام را به بالاحصار برساند نتوانست داخل بالا حصار گردد و خبر افشای قیام را به رفقای گروه انقلابی در داخل بالاحصار برساند ارتباط بیرون با داخل بالاحصار درست تنظیم نگردیده بود.
رهبری گروه انقلابی که مبتکر طرح قیام مشترک با تشکیلات مذهبی بود مرتکب اشتباه گردید اما از این اشتباه نه گروه انقلابی نه دیگر تشکیلات برخواسته از جریان شعله جاوید٬ هیچ کدام درس نگرفتیم. تلاش ها جهت قیام های مشترک دیگر با عناصر مذهبی ادامه یافت که منجر به واقعه سوم حوت و قربانیان بی شمار دیگر گردید.
